استرین گیج ( Strain Gage ) یا کرنش سنج برای اندازه گیری کرنش و تنش استفاده می شود که با نصب بر روی سطح مورد نظر مقادیر Strain محاسبه می شود قیمت استرین گیج ها به نوع استرین گیج و پارامتر های مانند گیج فاکتور و … معین می شود.
انواع کرنش سنج و کاربرد استرین گیج ها
پارامتر های اصلی در فروش استرین گیج یا کرنش سنج
تجهیزات لازم برای اندازه گیری کرنش
تولید کنندگان استرین گیج و مقایسه قیمت استرین گیج
وقتی بر جسمی نیرو وارد میگردد استرس و استرین ایجاد میشود . استرس معرف مقاومت درونی جسم در مقابل نیرو است و استرین در حقیقت بیانگر جابجائی و تغییر شکل جسم میباشد. سنسور استرین گیج ( Strain Gauge ) یا کرنش سنج برای اندازه گیری کرنش یا تغییرات نسبی طول یک جسم به کار گرفته می شود. روشهای مختلفی برای اندازهگیری کرنش وجود دارد، اما شایعترین روش استفاده از کرنشسنج (strain guage) میباشد. در کرنشسنج، مقاومت الکتریکی آن متناسب با مقدار کرنش واردشده تغییر میکند.
نحوه عملکرد کرنش سنج یا استرین گیج
وقتی سنسور استرین گیج را در حالت فشردگی قرار می دهیم منظور همان compression است، طول کرنش سنج یا همان استرین گیج کم شده و قطر سیم های استرین گیج افزایش یافته و در نتیجه مقاومت زیاد می شود و وقتی در حالت کشیدگی هستیم یا همان Tension طول استرین گیج زیاد شده و قطر سیم های استرین گیج کم می شود به همین دلیل است که به استرین گیج سنسور کرنش سنج مقاومتی گفته می شود زیرا اندازه گیری کرنش و تنش با تغییرات اهم می باشد.
استرین گیج ها به چند دسته کلی تقسیم می شوند که در زیر نام برده ایم و از انجائیکه هر شرکت تولید کننده نام های مشابه ای را روی استرین گیج خود می گذارد ما هم کلیه اسامی استفاده شده را ذکر کرده ایم.
Linear strain gauge or single Element
Shear Rosettes or 2-element Strain gauge or V-Shape strain gage
Torque Rosettes or 2-element Strain gage or V-Shape strain gage
Tee Rosettes or T Rosettes Starin gage
Rectangular Rosettes or Corner Rosettes
Delta Rosettes
Chain Strain gauge or 5-element or single axia
Full Bridge
Half Bridge
Memberane Rosettes
Pre-Wired Strain gage
Crack Propagation strain
Transducer Strain gauge
اگر در یک فویل استرین گیج دو عدد استرین گیج کاملا مستقل باشد به آن Dual or Double or parralell می گویند و اگر استرین گیج ها روی هم باشد به آن Stack در غیر اینصورت به آن Plane strain gauge می گویند.
جهت اندازه گیری تنش پشماند Residual Stress دو روش وجود دارد که در زیر نام برده ایم
روش Ring-Core و روش Drilling
جهت اندازه گیری تنش پس ماند از کرنش سنج های زیر استفاده می شود
Rectangular Rosettes or Corner Rosettes
Delta Rosettes
جهت اندازه گیری کرنش و استرین در راستای یک محور می توانید از مدل زیر استفاده کنید
Linear strain gauge or single Element
جهت اندازه گیری کرنش و تنش میله tension and compression bars و استرین دو محوره با توجه به اینکه جهت محور اصلی را اطلاع داریم می توانید از روزت نوع T استفاده کنید و در صورتیکه جهت محور اصلی استرین را نمی دانید ( principal directions ) می بایستی از روزت نوع دلتا و یا corner استفاده کنید.
جهت انداره گیری تنش برشی یا همان Shear و اندازه گیری پیچ خوردگی یا همان Torsion که برای اندازه گیری گشتاور استفاده می شود می بایستی از کرنش سنج روزت زیر استفاده کنید.
Shear Rosettes or 2-element Strain gauge or V-Shape strain gageSS
Torque Rosettes or 2-element Strain gage or V-Shape strain gage
روزت ممبران یا همان Memberane Rosettes جهت اندازه گیری تنس و کرنس بر روی یک غشا از آن استفاده می شود.
کرنش سنج Pre-Wired Strain gage مانند کرنش سنج های بالا است با این تفاوت که یک سیم به پایه های ان متصل شده است.
کرنش سنج Crack Propagation strain جهت اندازه گیری میزان انتشار ترک روی قطعات کاربرد دارد.
و آخرین نوع کرنش سنج ، ترانسدیوسر Transducer ویا ترانسمیتر استرین گیج است این نوع کرنش سنج دارای خروجی استاندارد همانند لودسل است و نیازی نیست پل وتسون برای راه اندازی آن بسته شود و خروجی آن بر حسب mv/v است.
پارامتر های اصلی در فروش استرین گیج یا کرنش سنج
بر اساس نوع اندازه گیری تنش بایستی شکل Strain Gauge را محاسبه کنید به عنوان مثال اگر زاویه محور اصلی استرین را نمی دانید حتما بایستی از نوع روزت سه المان استفاده کنید
پارامترهای ابعاد ، مقدار اهم ، دما کاری ، جنس سطحی که قرار است استرین روی آن نصب شود را نیز باید تعیین کنید. پارامتر GF عموما مقدار ۲ می باشد و قابل انتخاب توسط شما نیست.
تجهیزات لازم برای اندازه گیری کرنش
پل راه انداز : پل راه انداز همان پل وتسون بوده که در برخی از محصولات مانند کارت های شرکت NI داخل کارت قرار می دهند حسن جدا بودن پل راه انداز در این است که می توانید فاصله بین استرین گیج و کارت DAQ زیاد باشد.
ترانسدیوسر یا آمپلی فایر : ترانسدیوسر برای قرائت کرنش و تنش داینامیک یا سرعت بالا می باشد و برای سرعت های پایین منظور ، زیر ۲۵ نمونه نیازی به آمپلی فایر نیست
کارت DAQ با دقت ۲۴ بیت : کارت دیتا اکوزیشن مهمترین قسمت اندازه گیری کرنش و تنش می باشد و برای اتصال استرین گیج حتما نیاز به کارت 24 بیت است در صورت عدم امکان خرید می توانید کارت ۱۶ بیت خوب تهیه کنید سرعت نمونه برداری هم مربوط به این می شود که شما کرنش سنجی داینامیک دارید و یا استاتیک.
تجهیزات نصب و سیم کشی : برای نصب strain Gauge نیاز به یکسری مواد اولیه است که برخی شرکت ها این مواد را در قالب یک کیف نصب کرنش سنج می فروشند.
* چسب : بر اتصال سنسور بر روی سطح مورد نظر استفاده می شود
* coating : برخی موارد قرار است سنسور در جای خاصی نصب شود که الودگی دارد و یا مدت زمان طولانی نیاز به نصب دارد پس با یک لایه از این مواد خاص سنسور خود را حفاظت می کنیم
* ترمینال برد Terminal Board : برای اتصال کرنش سنج به سیم رابط از ترمینال بورد استفاده می شود در بعضی از Strain Gage ها نصب سیم کار سختی است این ترمینال ها به دو صورت هستند مدل که بصورت چسبی است و مدلی که بصورت PCB است.
* مواد چربی زدا، تمیز کننده، سمباده، پارچه استریل، صفحه سیلیکونی
تولید کنندگان استرین گیج و مقایسه قیمت آنها
شرکت های معدودی سازنده استرین گیج هستند که در زیر به مهمترین آنها اشاره می کنیم و محاسن هر کدام را اعلام می کنیم
شرکت Omega امگا و شرکت HBM اچ بی ام
این دو شرکت تولید کننده از شرکت های مطرح هستند که دارای استرین گیج های با دقت بالا و خاص هستند قیمت این استرین گیج ها بالا می باشد و دارای زمان تحویا بالا هستند و به دلیل قیمت بالا نمی توان برای تعداد کانال های بالا مخرب استفاده کرد و بیشتر برای مانیتورینگ وضعیت یک سازه در بلند مدت کاربرد دارد البته تعداد کانال های زیر ۵۰ عدد.
شرکت TML تی ام ال
شرکت TML تی ام ال یک شرکت زاپنی است که قیمت های مناسبی دارد اما مشکل بزرگ ان زمان تحویل بسیار بالای آن است بین ۴ هفته الی ۸ هفته که این باعث شده خرید ان ضعیف تر از Vishay باشد. هر بسته دارای 10 عدد سنسور کرنش سنج است.
شرکت Vishay ویشای
شرکت Vishay هم مانند شرکت HBM و Omega دارای قیمت بالایی می باشد ولی موجودی بهتری دارد و می توان برخی از مدل ها رو با زمان کوتاهی ثبت سفارش کرد تا واردات انجام شود.نام دیگر Vishay همان Micro Mearsurment است. هر بسته دارای ۵ عدد سنسور است.
شرکت Juxing
این شرکت دارای کرنش سنج با قیمت مناسب است که دارای پایین ترین قیمت است و دارای زمان تحویل بسیار کوتاه است از آنجائیکه شرکت کنترل دیجیتال نوین نماینده انحصاری این شرکت در ایران است دارای موجودی انبار از پرمصرف ترین مدل ها در اندازه گیری کرنش و تنش است .به دلیل قیمت پایین و موجود بودن در ایران یکی از گزینه های مناسب برای پروژه ها است بخصوص پروژه های تعداد کانال بالا و تست های مخرب
تنوع بسیار خوبی برای اندازه گیری تنش پسماند ، اندازه گیری کرنش و تنش تک محوره ، اندازه گیری کرنش و تنش برشی Shear است. هر بسته دارای 10 عدد سنسور است همچنین تجهیزات نصب و سیم کشی این شرکت هم قیمت بسیار مناسبی دارد.